اصول مراقبت از فرش ماشینی چیست؟
۲۴ اسفند ۱۴۰۰

مراقبت از فرش ماشینی نکتهای است که همیشه باید به آن توجه داشت. فرش ماشینی نوعی کفپوش است که توسط دستگاههای مکانیکی تولید میشود و طبیعی خواهد بود که مانند هر وسیله دیگری تاریخ مصرف متفاوتی داشته باشد.
این نوع از کفپوش قابلیت بافت با الیاف مختلف مثل پلیپروپیلن، اکریلیک و پلیاستر را دارد و میتواند در رنگ، طرح، شکل هندسی و ابعاد مختلف بافته شود. به همین دلیل میتوان فرش ماشینی را در تمام نقاط خانه پهن کرد و همین امر موجب میشود فرش بیشتر در معرض کثیف شدن و خرابی باشد.
ریختن رنگ، گذاشتن مواد داغ روی فرش و تابیدن مداوم نور آفتاب از جمله مواردی است که باعث خرابی فرش ماشینی میشود. در این مقاله نکات مهمی که به شما کمک میکند تا نگهداری از فرش ماشینی به شکل اصولی رعایت شود را یادآوری میکنیم
تأثیر الیاف در نگهداری از فرش ماشینی
یکی از دلایلی که فرش دچار خرابی و طول عمر کمتر میشود؛ عدم شناخت مصرفکنندگان از جنس الیاف است. هر نوع از الیاف خصوصیت فیزیکی متفاوت داشته و به همین دلیل روش مراقبت از انواع فرش ماشینی با یکدیگر فرق می کند. جدول زیر را مشاهده کنید.
خصوصیت فیزیکی
پلیاستر
آکریلیک
ثبات رنگ در برابر نور آفتاب
֍֍֍֍֍
֍֍֍
مقاومت حرارتی
֍֍֍
֍֍֍֍֍
خاصیت کشسانی
֍֍֍
֍֍֍֍֍
برگشتپذیری
֍֍֍
֍֍֍֍֍
استحکام
֍֍֍֍֍
֍֍֍
استفاده از این جدول میتواند بسیار راهگشا و کارساز باشد. به طور مثال فرش بافته شده با پلیاستر در برابر نور آفتاب ثبات رنگی بالایی دارد و رنگ آن تغییر نمیکند؛ اما در مورد الیاف اکریلیک این خصوصیت متفاوت است و نسبت به نور آفتاب رنگ آن زودتر تغییر میکند. درمورد این جدول و راههای مراقبت از فرش ماشینی بیشتر توضیح خواهیم داد.
مراقبت از فرش ماشینی با جاروکشی
رعایت اصول نظافت فرش ماشینی، در حفط کیفیت و عمر آن تاثیر گذار است. جاروکردن فرش ماشینی امری است که معمولاً در هفته چندبار انجام میشود، اما متأسفانه عدم آشنایی به جاروکشی صحیح موجب شکستگی الیاف و از بین رفتن فرش در طول زمان میشود. برای نگهداری از فرش ماشینی در زمان جاروکشی باید نکات زیر رعایت شود.
در استفاده از جاروبرقی قدرت دستگاه روی بیشترین حالت گذاشته شود.
تمام چهار جهت فرش جاروکشی شود.
برای جذب بهتر ذرات ریزگرد و خاک بهتر است لبههای فرش را بالا آورد و چند ضربه پشت فرش زده شود تا ذرههای ریز به وسط و روی فرش ریخته شود.
جارو در جهت خاب فرش کشیده شود.
از آنجا که فرش ابریشمی ماشینی استحکام بالاتری دارد، میتوان ماکزیمم تعداد دفعات یعنی سه بار در هفته جاروکردن انجام شود، اما برای فرش اکریلیک بهتر است فرش یکبار در هفته انجام شود.
یکی از راههای مراقبت و نگهداری از فرش ماشینی جاروکردن فرش است، اما باید جاروکشی در حد وسواسگونه انجام نشود.
انتخاب ابعاد مناسب فرش ماشینی
یک اشتباه که بسیار از سوی خریداران فرش ماشینی دیده میشود، عدم دقت در اندازه فرش است. انتخاب فرش با ابعاد برابر یا بزرگتر، سطح اتاق را کامل میپوشاند؛ اما امکان جمعشدن و تا خوردن فرش در گوشههای اتاق بسیار زیاد است. این اتفاق موجب میشود که الیاف در اثر مرور زمان دچار شکستگی شوند.
شکستگی الیاف موجب پارگی نخواهد شد، اما فرش در آن نقاط نازک شده و کیفیت اصلی خود را از دست میدهد. برای همین بهتر است فرش کمی کوچکتر از ابعاد اتاق انتخاب شود تا مراقبت از فرش ماشینی به شکل اصولی و بدون دخالت شما انجام شود. در جدول بالا مشخص شد که فرش ماشینی پلیاستر خاصیت برگشتپذیری کمتری نسبت به فرش آکریلیک دارد.
همین طور قسمتهایی از فرش که زیر وسایلی مانند تخت خواب و کمد قرار میگیرند، دسترسی کمتری دارند. معمولا این قسمتها خیلی خوب جارو نمیشوند و همیشه گرد و خاک دارند. این موضوع نه تنها باعث میشود آلودگی به بخشهای دیگر خانه نفوذ پیدا کند؛ بلکه میتواند باعث تجمع حشرات هم شود.
برای مراقبت از فرش ماشینی شستشو چگونه انجام شود؟
طبیعی است که نظافت و شستشوی منسوجات منجر به نگهداری بهتر از آنها خواهد شد؛ اما نوع شستشوی هر بافتهای متفاوت از بافته دیگر است. مثلاً نحوه شستن پارچه نخی با شستن پارچه پشمی متفاوت است. این قانون برای فرش ماشینی نیز صادق است. چند اصل نانوشته در مورد شستشوی فرش وجود دارد که به آنها اشاره میشود.
فرش ماشینی سالانه یکبار شستشو شود.
بهتر است شستن فرش در قالیشوییهای معتبر انجام شود.
برای مراقبت از فرش ماشینی بهتر است در زمان ریختن مایعات مثل آب، چایی و شربت فوراً با یک اسفنج مایعات از روی فرش برداشته شود.
اگر قصد شستن فرش ماشینی در خانه را دارید نکات زیر را مدنظر قرار دهید.
برای شستشوی فرشهای اکریلیک از پودر دستی استفاده نکنید.
بعد از شستشو خیسی فرش کامل گرفته شود، جمعشدن آب شستشو در ریشه فرش، آن را زرد خواهد کرد.
رطوبت مراقبت از فرش ماشینی را دچار مشکل میکند، هرگونه خیسشدن فرش باید جدی گرفته شود و در سریعترین زمان خشک شدن کامل انجام شود.
یکی از نکات مهم برای نگه داری فرش دستباف و ماشینی توجه به خشک شدن کامل آنها بعد از شست و شو است. فرش حتما باید در زمان شست و شو در سطح شیب دار قرار داشته باشد تا آب و مواد شوینده به طور کامل از فرش خارج شود. باقی ماندن آب در بافت فرش میتواند باعث کپک زدن، زرد شدن و دست کم بوی بد فرش شود. با این که از بین بردن زردی فرش بعد از شستن راه حلهایی دارد اما بهتر است از ایجاد آن جلوگیری کنید تا فرشتان آسیبی نبیند.
نگهداری فرشهای لوله شده
بسیاری از خانوادههای ایرانی خصوصا خانوادههای قدیمی فرشهایی دارند که به دلایل مختلفی فعلا از آنها استفاده نمیکنند. آنها معمولا فرش را به صورت لوله شده در گوشهای از خانه یا انباری نگهداری میکنند. نگهداری فرشهای اضافی یکی از دغدغههای خانواده ایرانی است. لوله کردن فرش یکی از بهترین راههای برای نگه داری فرش در دراز مدت است.
به همین دلیل باید نحوه نگهداری فرش را به درستی در مورد آنها رعایت کنید. قبل از هرچیزی فرش را بشویید و مطمئن شوید کثیفی و آلودگی ندارد. در مرحله بعدی باید از خشک شدن صد در صد فرش مطمئن شوید و گرنه با لوله کردن فرش، دچار کپک میشود.
دقت داشته باشید فرش لوله شده بهترین فضا برای حشرات است. بهتر است محلی تمیز را برای نگهداری فرش در نظر بگیرید و قبل از هرچیزی آن را نظافت کنید. بعد از آن حتی اگر فضا را خوب تمیز کردید باز هم باید از نفتالین استفاده کنید. حشراتی مانند بید و نوعی سوسک از پشم تغذیه میکنند. استفاده از نفتالین باعث میشود این حشرات به سمت فرش نروند.
نفتالین را به صورت مستقیم روی فرش قرار ندهید. میتوانید یک پارچه سفید و تمیز را روی فرش بیاندازید و سپس نفتالین را روی آن بریزید. بعد از لوله کردن فرش میتوانید آن را درون پلاستیک قرار دهید تا گاز ساطع شده از نفتالین محفوظ بماند و مانع ورود حشرات شود. در گذشته از موادی مانند تتون و تنباکو به این منظور استفاده میشد. اما این مواد به رنگ فرش آسیب میزد و به همین دلیل هم کنار گذاشته شد.
در مرحله آخر لازم است هر چند وقت یک بار فرش را باز کرده و اجازه دهید هوا جریان پیدا کند. بدین ترتیب میتوانید با رعایت اصولی نحوه نگهداری فرش، مطمئن شوید که فرشتان آسیب نمیبیند.
تا زدن فرش اشتباه بزرگی برای نگهداری فرش
تا زدن فرش به هیچ عنوان راهی اصولی برای نگهداری فرش نیست. از این روش میتوان به صورت موقت و تنها برای حمل فرش استفاده کرد. بهتر است تا زدن در جهت خاب فرش باشد. همین طور باید دقت کنید فرش را با طناب خیلی محکم نبندید. همین که فرش موقع جابجایی باز نشود کفایت میکند. در هنگام تا زدن فرش باید بسیار مواظب باشید تا فرش دچار شکستگی نشود.
نگهداری از فرش ماشینی در برابر اجسام سنگین
امروزه متراژ خانهها کوچکتر از گذشته است برای همین همیشه این احتمال وجود دارد که فرش زیر پایههای مبل، کمد و میز تلویزیون قرار گیرد. وجود این اجسام روی فرش باعث تورفتگی در فرش میشود، برای جلوگیری از این عیب، بهتر است چند کار انجام شود.
برای اجسام سنگین زیر پایه گذاشته شود.
در طول سال یک یا دو بار فرش از زیر بار خارج شده و چرخانده شود.
بعد از خارج کردن فرش برای مراقبت از فرش ماشینی روی تورفتگیها از تکه یخ و پارچه مرطوب گذاشته شود.
در صورت پارگی فرش برای تعمیر به رفوگری ارسال شود.
تابآوری فرشها با یکدیگر متفاوت است مثلا فرش ماشینی 1500 شانه بهدلیل ضخامت کمتر الیاف زودتر دجار پارگی میشود. در مورد جنس الیاف هم فرش اکریلیک نسبت به فرش پلیاستر مقاومت بهتری در برابر نیروی وارد از خود نشان داده است. فرش اکریلیک برگشتپذیری بهتری هم دارد.
متناسب با اتاق، فرش انتخاب کنید.
یکی از نکاتی که برای مراقبت از فرش ماشینی قبل خرید باید انجام شود، آگاهی از مکانی است که باید فرش در آنجا پهن شود. بسیاری از افراد در زمان خرید اینترنتی فرش ماشینی تنها به تعداد شانه نگاه میکنند. مثلاً تنها طرح فرش 1500 شانه را نگاه میکنند بدون آنکه توجه کنند که فرش قرار است در کجا پهن شود. کارشناسان فرش ماشینی داریوش به چند مورد که باید در زمان خرید به آن توجه شود اشاره کردهاند.
بهتر است فرش اتاقخواب کودک فرش 700 شانه باشد زیرا ضخیمتر و طول نخ خاب بلندتری دارد.
برای شستشوی کمتر فرش ماشینی بهتر است فرش اتاقخواب کودک و فرش آشپزخانه از طرحهای کدر انتخاب شود.
فرش اتاق پذیرایی که کمتر رفتوآمد برقرار است از فرش 1200 یا 1500 شانه انتخاب شود.
فرش کردن پلهها و راهروها با کناره، کثیفی کمتری وارد خانه شما میکند.
انتخاب فرش متناسب با فضای مورد استفاده از اصول نحوه نگداری فرش است. چرا که فرشها به اقتضای فضایی که مورد استفاده قرار میگیرند، شرایط متفاوتی دارند. محیط اطراف همیشه روی طول عمر و سالم ماندن فرش اثر میگذارد. مثلا اگر برای آشپزخانه از فرش ابریشم دستباف استفاده کنید، خیلی زودتر فرسوده میشود. به همین دلیل در فضایی مانند آشپزخانه که رطوبت و ریخت و پاش بیشتر است باید از فرشهایی با دوام بالا استفاده کرد.
کلام پایانی
مراقبت از فرش ماشینی با آنکه طول عمر این نوع از کفپوش بسیار بالا است؛ اما اصول آن باید به درستی رعایت شود. یکی از مسائلی که در زمان خرید اینترنتی فرش ماشینی مغفول میماند انتخاب فرش استاندارد است. اگر همه نکات مراقبت و نگهداری از فرش ماشینی رعایت شود؛ اما فرش شما استاندارد نباشد، این مراقبتها کارایی لازم را نخواهد داشت.
امروزه فروشندگان زیادی در زمینه کسب و کار فرش ماشینی در بازار حضور دارند که فرش غیراستاندارد به مشتریان عرضه میکنند و ما شاهد شکایات بیشمار آنها هستیم. لذا توصیه میشود قبل از خرید هر برند فرش ماشینی از هر سایت و فروشگاه آنلاین با شرکت تولیدی تماس گرفته و مشخصات فرش ماشینی استاندارد آن شرکت را جویا شوید.